محیط زیست طبیعی، ترکیبی از دانش های متفاوت درعلم است که از مجموعه عوامل زیستی و محیطی در قالب محیط زیست و غیر زیستی(فیزیکی و شیمیایی) که بر زندگی فرد یا گونه های مختلف تاثیرمی گذارند یا از آن تاثیر می گیرند،اطلاق می شود.
امروزه این تعریف غالباً به انسان وفعالیت های اومرتبط است و می توان محیط زیست را مجموعه ای از عوامل طبیعی ،همچون آب و هوا ،اتمسفر،گیاهان و… که انسان را احاطه می کند خلاصه کرد.
در مجموع تقریباً تمامی عوامل تشکیل دهنده محیط زیست تحت تاثیر فعالیت های انسان قرار گرفته است.
حفاظت از محیط زیست در قرن۲۱ به عنوان یکی از موءلفه های مهم و هدف گذار در توسعه ویکی از ۳ پایه اساسی توسعه پایدار شناخته می شود وهمواره به عنوان دغدغه ها ودل مشغولی های آحاد واقشار مختلف جوامع از ابتدائی وجزئی ترین بخشهای زندگی فردی واجتماعی تا سطح کلان مدیریتی مطرح بوده است به نحوی که در همه اعصار ودر ممالک مختلف به عنوان یکی از عوامل کشمکش های جوامع بین المللی بوده است ؛چراکه ارتباط مستقیم وتنگاتنگی با سلامتی جسمی و روانی مردم دارد و اثرات سوء آن می تواند در برخی از موارد تاثیرچند نسلی در افراد ایجاد کند. مع الوصف در کشور ما نیز این بحرانها وبه عبارت بهتر نابه سامانهای زیست محیطی متاثر از عوامل مختلفی همچون عدم رعایت موازین و معیار های مطلوب از سوی بعضاً ذینفعان مادی این مسئله و تخطی از قوانین ومقررات زیست محیطی ، تبعات جبران ناپذیری بر پیکره جامعه تحمیل کرده است که آلاینده های شیمیایی کارخانجات تولیدی و صنعتی یکی از شاخص های مهم این آلودگی های زیست محیطی است.
آلودگی زیست محیطی دهستان باغخواص حاصل از عدم مسئولیت و تعهد مدیران یک کارخانه صنعتی ، به رغم گذشت ۲۵ سال هنوز مرتفع نشده و نارضایتی و اعتراض مردم ادامه دارد.
دیر زمان یا به عبارتی چند سالی است که مسئله آلودگی محیط زیست ،خاصه آلودگی هوای حاصل از فعالیت یک واحد صنعتی خصوصی به نام شرکت فرایندهای گیاهی (تولید چسب) در مجموعه دهستان باغخواص از توابع بخش مرکزی شهرستان ورامین موجب آزردگی خاطر و به خطر افتادن سلامتی مردمان سخت کوش این منطقه شده است.
روایت تحریر شده ذیل مربوط به کارخانه ایست که در سال ۱۳۶۹ در مجاورت روستاهای باغخواص،علی آباد،حسین آباد و سعد آباد توسط یک سرمایه گذار بخش خصوصی ایجاد شده و زمینه فعالیت عده ای از جوانان این مناطق را فراهم کرده که این موضوع در نوع خود ستودنی است.
اما در این میان و از همان روزهای تاسیس این کارخانه بوی مشمئز کننده و بسیار آزار دهنده ناشی از پساب های کارخانه در فرایند تولید نشاسته صنعتی که پس از طی مراحل مختلف تولید ، از چرخه خارج شده و به دلیل عدم وجود تصفیه خانه استاندارد و رها شدن در فضای آزاد ، باعث تولید و انتشار بوی نامطبوع و آزار دهنده در فضای منطقه شده است به قدری که سالهای متمادی است مردمان این مناطق در تمام ساعات شبانه روز خاصه در شبها درگیر این آلاینده های زیست محیطی شده اند. موضوعی که باکمی درایت واتخاذ تدابیر ابتدایی می توانست سال ها پیش حل و فصل شده و امروز به مسئله روز و دغدغه ذهنی ساکنان این مناطق تبدیل نشود.
این کارخانه که محصول تولیدی آن حاصل تولید نشاسته طبیعی و ماده گلوتن مورد استفاده در صنایع غذایی، خاصه سوسیس ، کالباس ونیز کاربرد های مختلفی در صنایع مقواسازی وتولید مصنوعات چوبی وصنایع جانبی آن دارد.
در ابتدای شروع به کار این واحد تولیدی، ۸۰ کارگر از مناطق ذکر شده مشغول به کار شدند وآن ها از همان ابتدا انتقادات و اعتراض های خود را پیرامون بوی نامطبوع حاصل از پساب های این کارخانه را به مدیران آن گوشزد کرده اند.
در تایید این مدعا، اظهارات یکی از کارگران بازنشسته این مجموعه که از سال نخست آغاز فعالیت این واحد در آنجا مشغل به کار بوده است قابل تامل و مداقه است؛ به طوری که وی بارها به عدم مسئولیت و شانه خالی کردن مدیریت مجموعه ، در جهت ایجاد شرایط مناسب تصفیه خانه ،به دلایل واهی اشاره کرده و تاکید می کند مدیریت این کارخانه در هر مرتبه از اعتراض کارگران و مردم این منطقه با توجیه هزینه بر بودن ایجاد تصفیه خانه از این کار سر باز می زد.
واضح و مبرهن است که این توجیح نا معقول ، غیر منطقی است و از اساس بهانه ای بیش نبوده و نیست؛چرا که با صرف هزینه ای جزئی با توجه به درآمد بالای کارخانه و تهیه استخر سر پوشیده همراه با نصب فیلتر های لازم و تصفیه درست می توانست این بوی نامطبوع را مهار کند.
البته در طی این سال ها بارها نیز مردم منطقه اعتراض های خود را به صورت شفاهی و مکتوب به مدیران کارخانه ومسئولان مختلف شهرستان ورامین از جمله فرمانداران وقت وحال حاضر ونیز اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رسانده اند،اما مع العصف تنها وعده های بی اساس و به اصطلاح《سرخرمن》عاید آنها شده است ودر نهایت بارزترین حرکت آنها در این خصوص حضورچندی قبل تعدادی از مسئولان در محل کارخانه بوده که غالباً امری صوری ونمایشی است.
همچنین حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ورامین و دستور تعطیلی کارخانه یاد شده از جمله اقدامات در این خصوص بوده است که این بار نیز مدیران کارخانه توجهی به آن نکرده و مجدداً به فعالیت خود ادامه داده اند.
البته یکی دیگر از مصادیق این اقدامات بی اثر را می توان در اظهارات رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ورامین در اواخر سال ۹۲ مبنی بر پیگیری و ارجاع پرونده فوق الذکر به محاکم قضایی عنوان کرد یا حضور مسئولان محلی منطقه با جمعی از مسئولان شهرستان در محل کارخانه از جمله اقدامات برشمرد.
البته عذر بدتر از گناه و توجیه غیر منطقی مسئولان یاد شده با طرح این موضوع که تعطیلی این کارخانه باعث بیکاری ۲۰۰ کارگر می شود که طرح این موضوع کاملا توجیه ناپذیر است؛ اولاً این که در حال حاضر در این کارخانه تنها حدود ۴۰ کارگر مشغول به کارند وثانیاً این که آیا ارزش سلامتی صدها ساکن این روستا ها اعم از نوزادان،کودکان،نوجوانان،جوانان تا کهنسالان با توجه به وجود امراض مختلف در بعضی از افراد منطقه آنقدر بی ارزش است که تنها با بهانه ی بیکاری کارگران سعی در توجیه کردن کار غلط خود باشیم و دست به فرافکنی بزنیم ؟
باید بدانیم که مردم به هیچ وجه مخالف اشتغال زایی و ایجاد فرصت شغلی برای جوانان در منطقه نبوده و نیستند و همواره اقدامات مختلف مسئولان در جهت زمینه سازی و ایجاد شغل برای اقشار جامعه به خصوص جوانان را ستوده و از ان حمایت می کنند اما باید در این میان اولویت ها را بر اساس واقع بینی ، تدبیر و دوراندیشی و بر اساس برنامه ریزی طراحی کرده و تصمیم گیری کرد.
اگرچه؛ در جدیدترین اقدامات مسئولان امر ، مدیریت این کارخانه قول آماده سازی قریب الوقوع تصفیه خانه را داده است اما شواهد و قرائن حاکی از آن است این وعده نیز همچون وعده های بی اساس سال های متمادی و گذشته بوده و ره به جایی نمی برد و نکته قابل تامل در این خصوص اظهارات ضد و نقیض مسئولان محلی از جمله دهیار محترم باغخواص مبنی بر خارج از وظایف و حیطه کاری قرار داشتن پیگیری موضوع از دایره وظایف دهیاری باغخواص بوده است که متأسفانه آنرا می توان نوعی عدم مسئولیت پذیری برشمرد؛
چرا که به فرض عدم مسئولیت قانونی مجموعه فوق ، که کاملا غیر منطقی وغیر قابل قبول است ، آیا پیگیری یکی از مهم ترین مشکلات منطقه با ایجاد هماهنگی با مسئولان محلی روستاهای منطقه و یک صدا شدن در ارائه انتقادات همه جانبه به مسئولان و متولیان شهرستان، خاصه محیط زیست منطقه ، استان تهران و بالاتر ،کار شاق و غیر ممکنی است؟
باید بدانیم بسیاری از مشکلات و کمبودهای این دهستان در سال های گذشته با تدابیر و اتخاذ تصمیمات صحیح و خرد جمعی نتایج بسیار مطلوبی در منطقه داشته است.
رجاءواثق داریم در نظام مقدس جمهوری اسلامی رسیدگی به مشکلات اقشار مختلف جامعه خاصه مناطق کم برخوردارتر ، همواره مورد تاکید و تصریح مسئولان ارشد نظام درتمام ادوار بوده و هست و تنها نیازمند درایت ،دور اندیشی و امعان نظر همه مسئولان امر در رفع این مشکل به وجود آمده را دارد./
اختصاصی کانال باغخواصbakhaspic@
دیدگاهتان را بنویسید